Klokkenluiders en hun recht op bescherming

De Wet Bescherming Klokkenluiders (WBK) is op 18 februari 2023 in werking getreden. In ons blog van 16 februari 2024 hebben wij benoemd dat middelgrote werkgevers (50 – 250 werknemers) per 17 december 2023 ook verplicht zijn de WBK na te leven. Maar wat houdt de WBK precies in en wat betekent de wet voor werkgevers? In deze blog nemen wij jullie mee in de regels over de bescherming van klokkenluiders.

Klokkenluiders

Klokkenluiders zijn personen die (een vermoeden van) een misstand binnen een organisatie ‘’aan de grote klok hangen’’, oftewel een melding daarvan doen. Het doel van de WBK is het creëren van een veilige omgeving voor deze personen. Iedere persoon die in een werkrelatie met de organisatie staat en een melding doet valt onder de bescherming van de wet. Dus naast werknemers zijn dat onder andere ook zzp’ers, vrijwilligers, leveranciers en stagiairs. Klokkenluiders mogen geen nadelige gevolgen ervaren van het melden van een misstand, zoals ontslag, discriminatie of schorsing.

Wanneer is sprake van een misstand?

Allereerst is een misstand (een gevaar voor) het overtreden van regels van de Europese Unie. Van een misstand is ook sprake als een overtreding van een wettelijk voorschrift of interne regels (nadelig) invloed heeft op het maatschappelijk belang of als een gedraging gevaar oplevert voor de volksgezondheid, veiligheid van personen, aantasting van het milieu, het goed functioneren van de openbare dienst of een onderneming.

Een gedraging heeft invloed op het maatschappelijk belang als de gedraging niet alleen een persoonlijk belangen raakt, er sprake is van een patroon of structureel karakter of als de gedraging ernstig is.

Interne en externe meldingen

Werkgevers die verplicht zijn zich te houden aan de WBK moeten een interne meldregeling instellen. In deze regeling moet onder andere worden opgenomen op welke manier een werknemer een interne en/of externe melding kan doen, wanneer sprake is van een vermoeden van een misstand en hoe wordt omgegaan met een interne melding.

Werknemers zijn niet verplicht eerst een interne melding te doen en kunnen dus meteen extern een melding maken van een misstand. Een externe melding kan bij de daarvoor bevoegde autoriteit, bijvoorbeeld Het Huis voor klokkenluiders, de Autoriteit Consument en Markt of de Autoriteit persoonsgegevens.

Tot slot

Werkgevers, om klokkenluiders te beschermen wordt actie van jullie geëist. Zorg ervoor dat de interne meldprocedure voldoet aan de regels van de WBK. Ook moet de werkgever zijn medewerkers informeren over de interne meldprocedure en de externe mogelijkheden voor het melden van een misstand. De informatie moet duidelijk en toegankelijk zijn.

Heb je vragen of hulp nodig bij het opstellen van een klokkenluidersregeling? Neem dan contact op met Lot Hirdes, Ali Arslan, Bowien Ravesteijn of Hazal Cengiz.