Een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst – mag dat wel?
Af en toe zie je in een arbeidsovereenkomst een ontbindende voorwaarde opgenomen. Simpel gezegd zet zo’n voornemen het ingewikkelde ontslagrecht gewoon opzij: zodra de voorwaarde intreedt, eindigt de arbeidsovereenkomst automatisch. Voorbeelden van een ontbindende voorwaarde zijn: het niet behalen van een bepaald diploma of certificaat binnen een bepaalde periode, het niet verkrijgen van een VOG of het verlopen/niet verkrijgen van een verblijfsvergunning. Of (het inroepen van) een ontbindende voorwaarde is toegestaan, is natuurlijk de vraag.
In 2012 heeft de Hoge Raad in het HTM-arrest geoordeeld dat een ontbindende voorwaarde onder een aantal strikte voorwaarden toelaatbaar was. In 2015 trad vervolgens de Wet Werk en Zekerheid in werking, waarna voor lange tijd onduidelijkheid was of de ontbindende voorwaarde binnen de nieuwe wetgeving nog geldig was. De Hoge Raad heeft met haar arrest van 17 maart 2023 een einde gemaakt aan deze onduidelijkheid. In dit arrest heeft de Hoge Raad aangegeven dat de toetsingsmaatstaf uit het eerdere (HTM-)arrest nog steeds de juiste toetsingsmaatstaf is.
Criteria voor geldigheid van ontbindende voorwaarden
Het bovenstaande houdt in dat een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst slechts bij uitzondering is toegestaan. Hierbij gelden drie cumulatieve voorwaarden:
- De ontbindende voorwaarde mag niet in strijd zijn met het wettelijke ontslagstelsel;
- De werkgever mag geen invloed (kunnen) uitoefenen op het al dan niet intreden van de ontbindende voorwaarde; en
- Het moment van het intreden van de ontbindende voorwaarde moet objectief bepaalbaar zijn.
Daarnaast vindt de rechter het belangrijk voor de beoordeling of een ontbindende voorwaarde geldig is dat de arbeidsovereenkomst door het intreden van de ontbindende voorwaarde inhoudsloos wordt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een taxichauffeur die zijn rijbewijs kwijtraakt. Als gevolg van het niet hebben van een rijbewijs, kan de taxichauffeur zijn functie niet meer uitoefenen en wordt de arbeidsovereenkomst inhoudsloos. Wel wordt hierbij van de werkgever verwacht dat de werkgever de werknemer een passende functie aanbiedt zodat de arbeidsovereenkomst niet inhoudsloos wordt.
Conclusie
Een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst kan dus in bepaalde gevallen geldig zijn. Per geval moet de ontbindende voorwaarde getoetst worden aan de drie voorwaarden en speelt daarbij een rol of de arbeidsovereenkomst inhoudsloos wordt door het intreden van de ontbindende voorwaarde. Kijk bij het opnemen van een ontbindende voorwaarden in de arbeidsovereenkomst dus eerst of deze ontbindende voorwaarde geldig is/kan zijn.
Hulp nodig?
Heb je hierover vragen of hulp nodig bij het beoordelen van de ontbindende voorwaarden? Neem dan gerust contact op met een van onze arbeidsrechtspecialisten Lot Hirdes, Ali Arslan, Hazal Cengiz of Bowien Ravesteijn.