5 praktische tips bij afspraken over kinderalimentatie

Als ouders uit elkaar gaan, zal duidelijk moeten worden hoe de kosten van de kinderen betaald gaan worden.

Kinderalimentatie kan zowel door de rechter worden vastgesteld als door ouders worden afgesproken. Ouders kunnen een (advocaat)mediator vragen om hen daarbij te helpen. Zij kunnen ook beiden naar een eigen advocaat gaan en via de twee advocaten afspraken maken.

Kunnen wij alles afspreken wat we maar willen? Ja en nee. Ouders hebben contractsvrijheid bij het maken  van afspraken. Maar: er geldt wel een dwingendrechtelijke regel dat de kinderalimentatie ten minste moet voldoen aan de wettelijke maatstaven, omdat ouders moeten blijven voldoen aan hun plicht om in de kosten van hun kinderen te voorzien. Heel kort: meer betalen mag, minder betalen mag niet.

De wettelijke maatstaven

Wat zijn nu die wettelijke maatstaven? In de zogenaamde tremanormen worden richtlijnen gegeven voor de alimentatieberekening. Als eerste wordt gekeken naar de behoefte: wat hebben de kinderen nodig? Als tweede wordt gekeken naar de draagkracht van de ouders. Wat kan ieder van de ouders bijdragen op basis van zijn of haar inkomen. Met uitzondering van het inkomen wordt hierbij veelal met ‘standaard’ bedragen gerekend. Een alimentatieberekening bestaat dus uit een behoefteberekening en een draagkrachtberekening en maakt duidelijk wie wat moet betalen.

Verder geldt: als de omstandigheden wijzigingen dat de alimentatie gewijzigd kan worden. Bijvoorbeeld  bij een stijging/daling van het inkomen of als er nieuwe kinderen bij komen. Maar let op: de regel dat de alimentatie wijzigt bij gewijzigde omstandigheden geldt niet bij alle afspraken die ouders maken. Wij leggen dit hierna uit.

Bewust afwijken van de wettelijke maatstaven

Soms wijken ouders bewust af van de wettelijke maatstaven en spreken een hoger of een lager bedrag af dan uit de berekening blijkt. In de praktijk kan dat verkeerd uitpakken en dan kan de e alimentatie soms niet meer gewijzigd kan worden.

Lagere alimentatie afspreken

Ouders kunnen een lagere alimentatie afspreken dan eigenlijk (volgens de wettelijke maatstaven) betaald zou moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld als ouders helemaal geen berekening maken en zomaar iets afspreken. Ouders kunnen ook bewust een lager bedrag afspreken dan uit de alimentatieberekening blijkt. Hoe dan ook: ouders wijken in beide situaties af van de wettelijke maatstaven ten nadele van de kinderen.

Zolang ouders dit beiden willen en niemand doet iets, is er niks aan de hand. Maar, als de ouder die te weinig ontvangt naar de rechter stapt en vraagt om een verhoging van de alimentatie zonder dat er verder sprake is van een wijziging in inkomen, dan zal de rechter de alimentatie wijzigen. De rechter zal dan alsnog de alimentatie vaststellen volgens de wettelijke maatstaven. Of een lagere alimentatie al dan niet bewust is afgesproken, is niet relevant. De rechter vindt namelijk dat een kind niet de dupe mag worden van een lagere alimentatie. Let op: de rechter kan de alimentatie dan met terugwerkende kracht wijzigen. Soms moet er dan nog fors worden nabetaald.

Hogere alimentatie afspreken

Ouders kunnen ook een hoger bedrag afspreken dan uit de berekening blijkt. Soms verwacht iemand een inkomensstijging en wil nu alvast wel meer betalen om later niet weer opnieuw te hoeven rekenen. Er wordt dan van de wettelijke maatstaven afgeweken ten gunste van de kinderen.

Let op: als er bewust een hoger bedrag wordt afgesproken, dan is in principe een wijziging van de alimentatie niet mogelijk. Daar is één uitzondering op namelijk als het niet meer langer redelijk en billijk is om de alimentatiebetaler aan de hogere alimentatie te houden. Maar dat is niet snel zo.

Dus als het inkomen toch niet stijgt of zelfs daalt, dan moet de hogere alimentatie in principe doorbetaald worden. En dat kan voor forse financiële problemen zorgen, zeker als er nog hele jonge kinderen zijn en er dus nog lang betaald moet worden.

Niet bewust afwijken

Spreken ouders een hoger bedrag af terwijl zij niet bekend waren met de maatstaven, omdat zij geen berekening hebben laten maken of omdat zij van onjuiste of onvolledige gegevens zijn uitgegaan? Dan is er niet bewust afgeweken en kan er in beginsel wel gewijzigd worden.

Maatwerk

Het maken van een alimentatieberekening en het maken van afspraken over de alimentatie is maatwerk. Iedere situatie is anders en daarom is het belangrijk dat je je goed laat informeren en dat er en professional met jou meekijkt en met jou meedenkt.

Conclusie

Ouders hebben contractsvrijheid. Maar zij moeten bij de afspraken wel blijven voldoen aan hun plicht om in de kosten van hun kinderen te voorzien. Als ouders bewust afwijken van de wettelijke maatstaven en een hoger bedrag afspreken dan kan er (in beginsel) niet gewijzigd worden. Als ouders (on)bewust een lager bedrag afspreken dan kan er wel gewijzigd worden.

Advies voor praktijk

Wij geven u een paar praktische tips:

1. Laat u tijdig en goed bijstaan.  
2. Laat een deskundige een alimentatieberekening maken. Zoals gezegd: dit is maatwerk.
3. Zorg dat de afspraken en de uitgangspunten duidelijk worden vastgelegd.
4. Als u een hoger bedrag wilt afspreken realiseer u dat dit in beginsel nooit meer gewijzigd kan worden.
5. Als u toch wilt wijzigingen bij een hoger bedrag spreek dan duidelijk af dat u dat wilt.

Wil je meer weten over kinderalimentatie, de berekening daarvan of een wijziging daarvan, of heb je andere vragen? Neem dan gerust contact op met Colina Tjabringa of Dijle Şimşek.