Proceskostenveroordeling; betaalt de verliezer de rekening?
De kosten van een gerechtelijke procedure bestaan naast advocaatkosten onder meer uit griffierechten en deurwaarderskosten. In de meeste gevallen wordt de verliezende partij veroordeeld tot het betalen van de proceskosten van de in het gelijk gestelde partij. Die kostenveroordeling komt vaak echter niet in de buurt van de daadwerkelijk gemaakte kosten.
De griffierechten en deurwaarderskosten moeten bij een kostenveroordeling volledig worden vergoed, maar van de advocaatkosten hoeft maar een deel te worden betaald. Het bedrag dat vergoed moet worden, wordt namelijk bepaald aan de hand van het zogeheten liquidatietarief. Dit is een door de rechtbank vastgesteld standaardtarief. De hoogte daarvan hangt af van de aard en de complexiteit van de zaak en de verrichte proceshandelingen. Hoe groter het financiële belang, hoe complexer de procedure en hoe meer handelingen er zijn verricht, hoe hoger de vergoeding. Over het algemeen is dit zogeheten liquidatietarief bij lange na niet voldoende om de werkelijke advocaatkosten te dekken.
Uitzonderingen: geen proceskostenveroordeling
Bij bepaalde type zaken wordt de in het ongelijk gestelde partij bijna nooit veroordeeld om de kosten van de in het gelijk gestelde partij te betalen. Dat is bijvoorbeeld het geval in familiezaken over echtscheidingen. De reden daarvoor is dat rechters in dat soort zaken willen voorkomen dat de ene partij zich de winnaar voelt en de ander de verliezer.
Volledige vergoeding bij intellectueel eigendomsrecht
In zaken die betrekking hebben op intellectueel eigendomsrecht wordt de in het ongelijk gestelde partij juist wél veroordeeld om alle daadwerkelijk gemaakte advocaatkosten te vergoeden (tot een bepaald maximum). Dit wijkt af van de hiervoor genoemde hoofdregel en is het gevolg van internationale verdragen.
Bijzondere gevallen: kansloze vorderingen
Onder hele bijzondere omstandigheden kan ook in andere kwesties een rechter iemand veroordelen om alle daadwerkelijk gemaakte advocaatkosten te betalen. Dat is bijvoorbeeld het geval als iemand een totaal kansloze vordering indient. Daarvan is echter niet snel sprake.
