De scheidende ondernemer
Als u ondernemer bent en u gaat scheiden dan heeft dat veelal grote consequenties. De onderneming is vaak onderdeel van het vermogen dat verdeeld moet worden. Daarnaast is het uw bron van inkomen en speelt het dus bij alimentatie een rol. En tot slot kan de onderneming als pensioenvoorziening dienen. U heeft er dan ook alle belang bij om de afspraken zo te maken dat de continuïteit van uw onderneming niet in gevaar komt. Waar moet u zoal aan denken?
Soort onderneming
Allereerst is van belang wat voor soort onderneming u heeft. Heeft u een BV en bent u directeur- grootaandeelhouder of heeft u een minderheidsbelang in een vennootschap? Of heeft u een eenmanszaak of een VOF? Voor alle ondernemingen geldt dat er zal moeten worden afgesproken wie de onderneming voortzet en hoe de waarde moet worden bepaald en verdeeld. Als er huwelijkse voorwaarden zijn, kan dat anders liggen.
Onderneming bij gemeenschap van goederen
Bij een gemeenschap van goederen valt de onderneming in de gemeenschap en zal de waarde daarvan moeten worden verdeeld. Bent u na 1 januari 2018 getrouwd in gemeenschap van goederen en had u de onderneming al toen u trouwde? Dan is de onderneming van u privé gebleven en valt deze niet in de gemeenschap. De onderneming hoeft dan niet te worden verdeeld. Sinds 1 januari 2018 is de wet op dit onderdeel namelijk gewijzigd. Bent u voor 1 januari 2018 getrouwd, dan moet er dus wel worden verdeeld.
Onderneming en redelijk loon
Wel geeft deze nieuwe wet aan dat als de onderneming privé is gebleven, dus niet in de gemeenschap van goederen is gevallen, de ondernemer zichzelf een redelijke vergoeding moet uitkeren. De wet bedoelt hiermee dat de ondernemer zichzelf een redelijk loon moet uitkeren. Dus niet een te laag loon. De ondernemer (die na 1 januari 2018 is getrouwd) zou er immers belang bij kunnen hebben om zichzelf een laag loon uit te keren. Hierdoor blijft er meer geld in de onderneming. Bij een echtscheiding blijft er dan meer geld van de ondernemer privé. Hier heeft de wetgever dus een stokje voor gestoken. In de praktijk zal dit tot discussies leiden. De partner van de ondernemer zou namelijk kunnen aanvoeren dat de ondernemer zichzelf een te lage vergoeding heeft betaald en dat dat bij een echtscheiding nog ‘recht gezet’ moet worden. Voor ondernemers is het van belang om te weten dat deze discussie kan komen, zodat daar bij de hoogte van het redelijke loon rekening mee wordt gehouden. Overigens is het per onderneming en branche verschillend wat als redelijk loon kan worden beschouwd. Voer voor discussie dus.
Onderneming bij huwelijkse voorwaarden
Als u huwelijkse voorwaarden heeft, moet worden gekeken of daar iets in staat over de verdeling of verrekening van een onderneming bij echtscheiding. Soms staat erin dat de onderneming buiten de afwikkeling valt en niet verrekend hoeft te worden. Soms staat erin dat tijdens het huwelijk ieder jaar het overgespaarde inkomen moet worden verrekend. Als dat niet is gebeurd en dat overgespaarde inkomen zit bijvoorbeeld nog in de onderneming, dan kan dat tot problemen leiden. Het is dus van belang dat een ondernemer goed weet wat er in de huwelijkse voorwaarden staat enhier ook aantoonbaar naar handelt tijdens het huwelijk. Dit om bij een eventuele echtscheiding problemen te voorkomen. Bespreek dat ook met uw accountant.
Fiscaal geruisloze overdracht van aandelen
Als er een gemeenschap van goederen is met aandelen in een BV die moeten worden verdeeld dan speelt er een fiscaal aandachtspunt. De overdracht van de aandelen zal uiterlijk moeten plaatsvinden binnen 2 jaar nadat het verzoekschrift tot echtscheiding bij de rechtbank is ingediend. Dit is de zogenaamde twee jaars termijn. Als dat binnen die 2 jaar gebeurt, kan er nu belastingbetaling worden voorkomen. Dat scheelt aanzienlijk in de liquiditeit. Worden de aandelen buiten de 2 jaar overgedragen dan moet er (in beginsel) belasting worden betaald. De overdracht van de aandelen zal via de notaris moeten plaatsvinden. Dit geldt ook als de aandelen al op naam van één van de partners staan. In de praktijk gaat dit nogal eens verkeerd.
Onderneming en alimentatie
Om te weten of en hoeveel alimentatie een ondernemer kan betalen is van belang te weten wat het inkomen is. Het gaat om het inkomen dat de ondernemer daadwerkelijk zichzelf uitkeert of zichzelf in redelijkheid kan uitkeren. Voor een directeur groot aandeelhouder kan dat naast loon bijvoorbeeld ook dividend zijn. Bij een IB-onderneming gaat het om de winst uit onderneming. In alle gevallen mag de continuïteit van de onderneming niet in gevaar komen. Er moet in redelijkheid dus ook geld in de onderneming blijven om te investeren of om slechtere tijden op te kunnen vangen. Om het inkomen dan wel de winst te bepalen is de jaarrekening het uitgangspunt. Meestal wordt er naar de jaarrekeningen van de afgelopen 3 jaren gekeken. Om discussies te voorkomen is het daarom belangrijk om zoveel mogelijk ieder jaar dezelfde uitgangspunten te hanteren voor de jaarrekening.
Onderneming en pensioen
Soms zit er nog een pensioenvoorziening in de onderneming. Het gaat dan vaak om ouderdomspensioen en partnerpensioen. Voor de partner die de onderneming niet voortzet, moet worden gekeken of zijn/haar deel extern bij een verzekeraar kan worden afgestort. Ook hier speelt de continuïteit van de onderneming een rol. Maar bijvoorbeeld ook de vraag of er genoeg liquiditeit is of vrij gemaakt kan worden. Door de huidige zeer lage rekenrentes kan het om grote bedragen gaan die afgestort moeten worden.
Kortom
Er komt veel kijken bij een ondernemer die met een scheiding te maken krijgt. Het is belangrijk dat u de juiste mensen om u heen verzamelt om u daarbij te helpen. De advocaat is vaak de regievoerder. Er wordt in overleg met u een waarderingsdeskundige en een pensioenspecialist ingeschakeld. Natuurlijk werken wij ook samen met uw eigen accountant. Neemt u gerust vrijblijvend contact op met mij: “Als familierecht-advocaat, mediator en RFEA- adviseur praat ik graag met u door over het bovenstaande.”
