Finaal verrekenbeding

In een eerder artikel hebben wij uitgelegd wat een periodiek verrekenbeding is en hoe het werkt. In dit artikel staan wij stil bij het finaal verrekenbeding.

Wat is een finaal verrekenbeding?

Een finaal verrekenbeding is een afspraak die partners kunnen vastleggen in de huwelijkse voorwaarden. Een finaal verrekenbeding houdt in dat partners tijdens het huwelijk ieder hun privé vermogen hebben. Er bestaat dan tussen partners geen (algehele) gemeenschap van goederen. In zijn klassieke vorm houdt deze afspraak in dat partners bij echtscheiding of overlijden verrekenen alsof er een gemeenschap van goederen heeft bestaan.

Bij het einde van het huwelijk door scheiding of overlijden wordt de waarde van de privévermogens van beide partners bij elkaar opgeteld. Vervolgens wordt vastgesteld welk bedrag de echtgenoot die meer dan de helft van de waarde van het totale vermogen heeft aan de andere echtgenoot moet betalen. Bij echtscheiding of overlijden in een huwelijk zonder huwelijkse voorwaarden ontstaat een aanspraak op goederen. Bij een finaal verrekenbeding ontstaat een geldvordering van de minder vermogende op de meer vermogende echtgenoot. Dit is het belangrijkste verschil tussen een huwelijk met en zonder finaal verrekenbeding.

De voordelen van een finaal verrekenbeding

1. Voor partners kan het niet ontstaan van een gemeenschap van goederen wenselijk zijn als bijvoorbeeld één van de partners schulden heeft, of als één van de partners een onderneming heeft/ of wil gaan ondernemen. Als er geen gemeenschap van goederen is, wordt de ene partner beschermd tegen de schuldeisers van de andere partner, of tegen de gevolgen van een mogelijk faillissement van de onderneming van de andere partner. De schuldeisers kunnen niet bij de andere partner aankloppen. Door het finale verrekenbeding wordt bij echtscheiding of overlijden het totale vermogen toch gedeeld.
   ‍
2. Partners hebben veel speelruimte bij de invulling van een finaal verrekenbeding. Er kan bijvoorbeeld afgesproken worden dat bepaalde vermogensbestanddelen worden uitgezonderd van de verrekenplicht. Verder kan afgesproken worden dat de verrekening plaatsvindt over een door de partners bepaalde periode, of in een andere verhouding dan 50%. Ook is het mogelijk dat partners bij de uitvoering van een finaal verrekenbeding een betalingsregeling overeenkomen.
   
3. Met een finaal verrekenbeding kan erfbelasting worden bespaard. Bij overlijden van één van de partners in een huwelijk zonder huwelijkse voorwaarden verkrijgt de langstlevende echtgenoot een deel van het vermogen belastingvrij via het huwelijksvermogensrecht, en een deel via het erfrecht. De nalatenschap is niet vrijgesteld van belasting. Wel geldt voor echtgenoten een vrijstelling tot € 795.156,- (in 2024). Met een finaal verrekenbeding kun je dezelfde fiscale situatie creëren, terwijl je tijdens het huwelijk geen gemeenschap van goederen hebt.

Wanneer tussen partners geen gemeenschap van goederen bestaat, en één van de echtgenoten komt te overlijden, dan verkrijgt de langstlevende echtgenoot in de regel al het vermogen krachtens het erfrecht. Over alles boven de € 795.156,- moet dan dus belasting worden betaald. Door het finale verrekenbeding doe je ‘alsof’ er sprake was van een gemeenschap van goederen waardoor je een deel van het vermogen via het huwelijksvermogensrecht verkrijgt. Dit deel is belastingvrij. Voor het deel dat je via het erfrecht verkrijgt, de nalatenschap dus, geldt ook hier de vrijstelling tot € 795.156,-. Fiscaal gezien word je met een finaal verrekenbeding bij het einde van het huwelijk dus (in beginsel) op dezelfde wijze behandeld als echtgenoten zonder huwelijkse voorwaarden.

Een finaal verrekenbeding kan vóór, maar ook tijdens het huwelijk worden afgesproken. Zowel bij de afwikkeling van een finaal verrekenbeding als bij het maken van huwelijkse voorwaarden met een finaal verrekenbeding is het raadzaam om een specialist te raadplegen. Een finaal verrekenbeding kent namelijk veel verschillende vormen, en de vorm is steeds weer afhankelijk van de specifieke omstandigheden. In dit artikel zijn de voordelen van een finaal verrekenbeding op een rij gezet. Maar aan een finaal verrekenbeding kunnen ook nadelen kleven. Dit zullen wij behandelen in een volgend artikel.

Wil je meer weten over het finaal verrekenbeding, of heb je vragen? Neem dan gerust contact op met Colina Tjabringa of Dijle Şimşek.