Op het eerste gezicht lijkt het dat de reikwijdte van CSRD relatief beperkt is omdat het slechts een verplichting is van grote ondernemingen. Het tegendeel is echter waar. De verplichtingen van grote ondernemingen strekken zich uit over de activiteiten van de dochterondernemingen en gevestigde zakenrelaties in de waardeketen (denk aan toeleveranciers, distributeurs, partijen die transport en opslag verzorgen). Doordat de grote ondernemingen moeten rapporteren over duurzaamheid zullen de kleinere ondernemingen in de keten bevraagd worden om informatie op gebied van duurzaamheid te verstrekken om rapportering over duurzaamheid door grote ondernemingen mogelijk te maken.
Dat heeft ook tot gevolg dat andere partijen, zoals banken en investeerders, om informatie over duurzaamheid zullen vragen bij de beoordeling van financieringsaanvragen en de bepaling van de rentepercentages. Duurzame investeringen zullen aantrekkelijker worden door gunstigere financieringsvoorwaarden. Daar liggen dan ook de kansen voor ondernemingen die in een vroeg stadium al hebben nagedacht over een duurzaamheidsbeleid en daarin voorop lopen ten opzichte van andere ondernemingen.
Op 24 mei 2024 heeft de Europese Raad definitieve goedkeuring gegeven voor de richtlijn Corporate Sustainability Due Diligence (CSDD). De lidstaten hebben nu twee jaar de tijd om de regels en administratieve processen te implementeren. De CSDD-richtlijn gaat verder dan de hierboven genoemde CSRD en verplicht grote ondernemingen om in hun beleid rekening te houden met potentieel negatieve gevolgen van hun activiteiten (denk aan inkooppraktijken en ontwerp en distributie van producten). Ondernemingen worden verplicht om onderzoek te doen naar eventuele misstanden in hun hele waardeketen en moeten daar vervolgens jaarlijks verslag van doen. De lidstaten zullen een toezichthoudende autoriteit opzetten of er een aanwijzen om onderzoek te doen naar of sancties op te leggen aan ondernemingen die zich niet aan de regels houden. Deze sancties omvatten boetes die kunnen oplopen tot 5 % van de wereldwijde omzet van een onderneming. Daarnaast kunnen de ondernemingen aansprakelijk gesteld worden voor de schade die ontstaat als de zorgvuldigheidsverplichtingen niet worden nageleefd. Daarmee wordt de ongeschreven zorgvuldigheidsnorm die in de Shell-zaak door de rechtbank werd ingevuld, nu in de wetgeving opgenomen.
Naast de Europese wetgeving is er ook nationale wetgeving waar de ondernemingen al aan zijn gebonden. Zo kennen we bijvoorbeeld (1) de Energiebesparingsplicht onder de Omgevingswet voor ondernemingen met een jaarlijks energiegebruik vanaf 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas, en (2) de verplichting energielabel C voor kantoorruimte. Hoewel dit op dit moment nog niet in de wet is vastgelegd, is de verwachting dat kantoren in 2030 gemiddeld energielabel A moeten hebben.
Sinds vandaag (1 juli 2024) geldt voor alle werkgevers met 100 of meer werknemers (3) de rapportageverplichting waarbij moet worden bijgehouden hoe werknemers naar het werk reizen.. Al met al zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van ESG waar de ondernemers nu al rekening mee moeten houden. Dat geldt niet alleen voor bestaande ondernemingen en verhoudingen, maar het is verstandig om nu al vooruit te denken over de gevolgen van ESG-verplichtingen bij overnames (belangrijk aandachtspunt bij due diligence-onderzoek), nieuwe contracten of aanpassing van bestaande contracten (bijvoorbeeld ESG-dataclausule opnemen), investeringen en vastgoedtransacties.
Wil je begeleiding bij de uitdagingen en kansen op het gebied van ESG? Neem snel contact op met Hasan Kaya, Carmen Veenbaas en Ali Arslan.
